Pieter van Dijk (1958) is organist van de Grote Sint Laurenskerk in Alkmaar en stadsorganist van Alkmaar. Als docent voor het hoofdvak orgel is hij verbonden aan het Conservatorium van Amsterdam en de Hochschule für Musik und Theater in Hamburg. Hij is één van de artistieke leiders van het Orgelfestival Holland.
Zijn orgelopleiding ontving hij van Bert Matter aan het Conservatorium in Arnhem. Hij vervolgde zijn studie bij Gustav Leonhardt, Marie-Claire Alain en Jan Raas. Op de internationale orgelconcoursen in Deventer (1979) en Innsbruck(1986) behaalde hij prijzen.
Pieter van Dijk maakte verscheidene CDs op de orgels van de Alkmaarse Laurenskerk.
De DVD Alkmaar- the Organs of the Laurenskerk ontving in 2013 de Preis der Deutsche Schallplattenkritik.
Samen met Wolfgang Zerer en Andreas Fischer maakte hij op het gereconstrueerde orgel van de Katharinenkerk te Hamburg een CD waar hij oa Reinckens “An Wasserfluessen Babylon” speelt.
Pieter van Dijk vormt een orgelduo met Frank van Wijk en Maurizio Croci en treedt regelmatig op als continuospeler met Annegret Siedel (barokviool) en Elina Keijzer (blokfluit). Ook werkt hij regelmatig samen met het Amstel Quartet.
Hij publiceerde artikelen over M. Weckmann, J.P. Sweelinck, J.S. Bach en K. Straube. Hij is regelmatig jurylid bij internationale orgelconcoursen (ondermeer in Alkmaar, Amsterdam, Freiberg, Gdansk, Innsbruck, Kotka ,Lausanne, Lübeck en Toulouse).
Als concerterend organist is Pieter van Dijk actief in diverse europese landen, de VS en Japan.
Programma:
Johannes Brahms (1833-1897)
Praeludium und Fuge in g-moll
Johann Sebastian Bach (1685-1750)
Allein Gott in der Höh’ sei Ehr auf 2 Clav e Ped Canto Fermo in Tenore BWV 663
Jan Albert van Eyken (1822-1868)
Variations serieuses von Felix Mendelssohn Op. 54
Johann Sebastian Bach (1685-1750)
Trio super Allein Gott in der Höh’ sei Ehr auf 2 Clav e Ped. BWV 664
Julius Reubke (1834-1858)
Sonate über den 94. Psalm
Grave, Larghetto: Herr Gott, des die Rache ist, erscheine. Erhebe Dich, Du Richter der Welt; vergilt den Hoffaertigen, was sie verdienen.
Allegro con fuoco: Herr, wie lange sollen die Gottlosen prahlen? Witwen und Fremdlinge erwuergen sie und toeten die Waisen und sagen: der Herr sieht es nicht und der Gott Jacobs achtet es nicht.
Adagio: Wo der Herr mir nicht huelfe, so laege meine Seele schier in der Stille. Ich hatte viel Bekuemmernis in meinem Herzen, aber deine Troestungen ergoetzen meine Seele.
Allegro: Aber der Herr ist mein Hort und meine Zuversicht. Er wird ihnen Unrecht vergelten und sie um ihre Bosheit vertilgen.
Brahms’ Praeludium in g is duidelijk geïnspireerd door Bach’s Praeludium BWV 535. Mendelssohn en Brahms waren echte classicisten die hechtten aan klassieke vormen zoals bijvoorbeeld de fuga. In het 19de-eeuwse Duitsland vond er een heuse strijd plaats tussen deze richting waartoe ook Robert en Clara Schumann behoorden en de zogenoemde Neudeutsche Schule met als aanvoerders Wagner en Liszt. Bij Liszt verzandt een fuga na de openingsexpositie al snel in virtuoos passagespel en accoordenformaties. Liszt ontwikkelde het symfonische gedicht, een vorm geïnspireerd door een gedicht of een tekst waarbij alle onderdelen vloeiend in elkaar overgaan. Reubke was samen met Alexander Winterberger leerling van Liszt in Weimar. Beiden waren zowel virtuoos pianist als organist. Reubke’s Sonate is duidelijk geïnspireerd op Liszt’s Fantasie over Ad nos die Winterberger bij de inwijding van het beroemde Ladegastorgel in Merseburg speelde.
In de Sonate over psalm 94 van Reubke vormen bovengenoemde teksten uit Psalm 94 de inspiratiebron voor de muzikale ideeën. Je zou dit werk van de zeer jong gestorven Reubke kunnen opvatten als een orgelopera. Ik raad u aan bij het beluisteren ook de tekst mee te lezen want de muziek verklankt zeer beeldend de psalmtekst.
Ondanks de grote verschillen van mening tussen Classicisten en Neudeutsche Schule was er een grote overeenkomst: hun bewondering voor de muziek van JS Bach. Van hem vanmiddag twee prachtige bewerkingen over het glorialied “Allein Gott in der Hoeh sei Ehr”.
Mendelssohn's geliefde Variations Sérieuses zijn geschreven voor piano. De Rotterdamse organist Jacob Van Eyken, die bij Mendelssohn in Leipzig studeerde, maakte van dit pianowerk een echt orgelwerk. Het thema van deze serieuze variaties heeft het karakter van een koraal.
